25 Ağustos 2024 Pazar




GNU (GNU's Not Unix) — Açıq Mənbə proqram təminatının inkişafını təşviq edən bir layihədir. 1983-cü ildə Richard Stallman tərəfindən yaradılmışdır. Layihənin məqsədi, tamamilə sərbəst (pulsuz) və açıq mənbə proqram təminatı ekosistemi yaratmaq idi. GNU, UNIX əməliyyat sisteminə bənzəyən, lakin onun məhdudiyyətlərindən azad olan tam bir əməliyyat sistemi inkişaf etdirməyi hədəfləyirdi.

GNU layihəsi çərçivəsində bir çox proqramlar və alətlər yaradılmışdır, bunlara əməliyyat sisteminin nüvəsi olan GNU Hurd, həmçinin GCC (GNU Compiler Collection), GDB (GNU Debugger), Emacs mətn redaktoru və digərləri daxildir. Bununla yanaşı, GNU layihəsi, Açıq Mənbə lisenziyalarının, xüsusilə də GPL (General Public License) lisenziyasının da əsasını qoymuşdur.GNU layihəsi nəticəsində inkişaf etdirilən proqram təminatının bir çoxu Linux ilə birlikdə istifadə olunur. Məhz buna görə də, Linux əməliyyat sistemi çox vaxt "GNU/Linux" olaraq adlandırılır. Bu, Linux nüvəsinin GNU layihəsi tərəfindən yaradılmış bir çox proqram və alətlərlə birləşdirilərək tam bir əməliyyat sistemi kimi fəaliyyət göstərməsinə işarə edir.

GNU — (ingiliscə GNU is Not Unix – GNU UNIX deyil rekursiv akronimi) – FCF (Free Software Foundation) tərəfindən işlənib hazırlanan Unix-uyumlu əməliyyat sistemi. Layihənin icrasına 1983-cü ildə Massaçusets Texnologiya İnstitutunda Riçard Stolman (Richard Stallman) tərəfindən UNIX sisteminə sərbəst (havayı) yayılan əvəz yaratmaq məqsədilə başlanılıb. Layihə çərçivəsində kompilyatorlar və başqa proqram təminatları da hazırlanır. İlk GNU proqramı EMACS mətn redaktoru olub. Veb-ünvanı: http://www.gnu.org.


Sərbəst olan ancaq Unix olmayan fəlsəfənin təməlidir. GNU/Linux, Linux çəyirdəyi üstündə qurulan GNU təminatlarının əmələ gətirdiyi əməliyyat sisteminə deyilir.

1 yorum:

Ən çox oxunan