SSH haqqında

 

SSH (Secure Shell) şəbəkə protokolu olub, uzaq serverlərə təhlükəsiz bir şəkildə qoşulmaq və onların üzərində əmrlər icra etmək üçün istifadə olunur. SSH, şəbəkə üzərindən məlumat mübadiləsini şifrələyərək məlumatların təhlükəsizliyini təmin edir. Bu, sizin məlumatlarınızın və əmrlərinizin üçüncü tərəflər tərəfindən ələ keçirilməsini və ya dəyişdirilməsini qarşısını alır.

SSH-nin Əsas Xüsusiyyətləri:

1. Təhlükəsizlik: SSH, məlumatları şifrələyir və əlaqə üzərindəki hər hansı bir müdaxilə və ya sniffing riskini azaldır. Bu şifrələmə prosesləri məlumatın qorunmasını təmin edir.

2. İntegrasiya: SSH yalnız uzaq serverlərə qoşulmaq üçün deyil, həmçinin faylları köçürmək (SCP və ya SFTP vasitəsilə), şəbəkə xidmətlərini tunnelləşdirmək (port yönləndirmə vasitəsilə) və daha çox əməliyyatları yerinə yetirmək üçün istifadə olunur.

3. User təsdiqlənməsi: SSH, istifadəçi doğrulaması üçün şifrələr və ya daha təhlükəsiz olan açar cütləri istifadə edir. Açar cütləri həmçinin daha mühafizəkar və rahat bir doğrulama üsulu təqdim edir.

4. Portu yönləndirmə: SSH protokolu ilə siz lokal portları uzaq serverlərə yönləndirərək şəbəkə xidmətlərinə təhlükəsiz bir şəkildə daxil ola bilərsiniz. Məsələn, lokal bir portu uzaq bir verilənlər bazasına yönləndirərək oraya qoşula bilərsiniz.

5. Skriptləşdirmə: SSH əlaqələrini avtomatlaşdırmaq üçün skriptlər yazmaq mümkündür. Bu, IT idarəetmə və rutin tapşırıqları daha asan və effektiv şəkildə yerinə yetirməyə kömək edir.

SSH-nin İstifadə edilən yerlər:

• Uzaqdan İdarəetmə: Serverlərə uzaqdan qoşulmaq və onların üzərində əmrlər icra etmək üçün istifadə olunur.

• Fayl Köçürmə: SCP (Secure Copy) və SFTP (Secure File Transfer Protocol) vasitəsilə təhlükəsiz fayl köçürmə əməliyyatlarını dəstəkləyir.

• Tunneling: Uzaq serverlərdəki xidmətləri lokal maşınınıza təhlükəsiz şəkildə yönləndirmək üçün port yönləndirmə (SSH tunneling) həyata keçirir.

• Şəbəkə Xidmətləri: Xüsusi şəbəkə xidmətlərini təhlükəsiz şəkildə idarə etmək üçün istifadə olunur.

SSH, təhlükəsiz və etibarlı şəbəkə əlaqələri təmin edərək, müasir IT mühitlərində geniş istifadə olunur.

SSH-nin  xüsusiyyətləri:

1. Təhlükəsizlik: SSH protokolu məlumatları şifrələyərək ötürür, buna görə də məlumatların üçüncü tərəflər tərəfindən ələ keçirilməsi mümkün olmur.

2. İntegrasiya: SSH əlaqələri vasitəsilə uzaq serverlərə qoşulmaqla yanaşı, siz həmçinin faylları köçürmək (SCP və ya SFTP protokolları vasitəsilə), tunneling (məsələn, port yönləndirmə) və digər əməliyyatları yerinə yetirə bilərsiniz.

3. Giriş İdarəsi: SSH vasitəsilə istifadəçi doğrulaması üçün şifrə və ya daha təhlükəsiz üsul olan açar cütlərdən istifadə olunur.

4. Tunneling və Port Yönləndirmə: SSH əlaqəsi üzərindən digər şəbəkə xidmətlərinə təhlükəsiz şəkildə daxil olmaq mümkündür. Bu, məsələn, uzaq bir serverdə çalışan bir verilənlər bazasına daxil olmaq üçün istifadə oluna bilər.

5. Skript: SSH əlaqələrini avtomatlaşdırmaq üçün skriptlər yazmaq mümkündür, bu da administrasiya və digər rutin tapşırıqları asanlaşdırır.

SSH əsas komandalar:

• ssh: Uzaq serverə qoşulmaq üçün istifadə olunur.

           Nümunə:  ssh username@hostname

         

          scp: Fayl köçürmək üçün istifadə olunur.

          Nümunə: scp localfile username@hostname:/remote/path

          sftp: Uzaq server ilə fayl transferi üçün interaktiv shell təmin edir.

         Nümunə:  sftp username@hostname

          

         ssh-keygen: SSH açar cütləri yaratmaq üçün istifadə olunur.

          Nümunə:  ssh-keygen